马跃祥阿訇|简明朝觐礼仪（四）

奉普慈特慈的真主之名

几个需要学习的（الأحكام）断法

1、正朝前后逗留麦加期间的五时礼拜

朝觐的整个行程属于旅行者的行程，在麦加期间也是一样的，除非跟随本地的伊玛目礼拜时。

如果朝觐者到达麦加禁地后，仅需几日就可以开始正朝程序，则保持旅行者的礼拜方式，除非跟随当地的伊玛目礼拜；如果需要等待至少十五日或更多时间才能开始正朝程序时，可以保持旅行者的礼拜方式，也可以举意留驻麦加十五日或更多时日而长做礼拜。

وَأَقُولُ - وَبِاَللَّهِ التَّوْفِيقِ - لَا إشْكَالَ أَصْلًا فَإِنَّ الْمَفْهُومَ مِنْ هَذِهِ الْحِكَايَةِ أَنَّهُ إذَا نَوَى الْإِقَامَةَ بِمَكَّةَ شَهْرًا وَمِنْ نِيَّتِهِ أَنْ يَخْرُجَ إلَى عَرَفَاتٍ وَمِنًى قَبْلَ أَنْ يَمْكُثَ بِمَكَّةَ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْمًا لَا يَصِيرُ مُقِيمًا ؛ لِأَنَّهُ يَكُونُ نَاوِيًا الْإِقَامَةَ مُسْتَقْبَلَةً فَلَا تُعْتَبَرُ فَإِذَا رَجَعَ مِنْ مِنًى وَعَرَفَاتٍ إلَى مَكَّةَ ، وَهُوَ عَلَى نِيَّتِهِ السَّابِقَةِ صَارَ مُقِيمًا ؛ لِأَنَّ الْبَاقِيَ مِنْ الشَّهْرِ أَكْثَرُ مِنْ خَمْسَةَ عَشَرَ وَهُنَا كَذَلِكَ ؛ لِأَنَّ فَرْضَ الْمَسْأَلَةِ أَنَّهُ دَخَلَ فِي أَوَّلِ الْعَشْرِ وَمَعْلُومٌ أَنَّ الْحَاجَّ يَخْرُجُ فِي الْيَوْمِ الثَّامِنِ إلَى مِنًى وَيَرْجِعُ إلَى مَكَّةَ فِي الْيَوْمِ الثَّانِي عَشَرَ فَلَمَّا دَخَلَ إلَى مَكَّةَ أَوَّلَ الْعَشْرِ وَنَوَى إقَامَةَ شَهْرٍ لَمْ تَصِحَّ نِيَّتُهُ أَوَّلِ الْمُدَّةِ ؛ لِأَنَّهُ لَا يَحْصُلُ لَهُ إقَامَةُ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْمًا إلَّا بَعْدَ رُجُوعِهِ مِنْ مِنًى فَلِذَا أَمَرَهُ صَاحِبُ الْإِمَامِ بِالْقَصْرِ أَوَّلَ الْمُدَّةِ وَبِالْإِتْمَامِ بَعْدَ الْعَوْدِ ؛ لِأَنَّهُ لَمَّا عَادَ إلَى مَكَّةَ وَهُوَ عَلَى نِيَّتِهِ السَّابِقَةِ كَانَ نَاوِيًا أَنْ يُقِيمَ فِيهَا عِشْرِينَ يَوْمًا بَقِيَّةَ الشَّهْرِ هَذَا مَا ظَهَرَ لِي وَاَللَّهُ تَعَالَى أَعْلَمُ. 

 (البحرالرائق شرح كنز الدقائق）

（部分译文）如果哈吉在麦加举意留驻一月，而他还举意在麦加住够十五日前要前往阿拉法特、米纳等地，则他不成为“穆给姆”（可长做礼拜的旅行者）；如果他从米纳、阿拉法特回到了麦加，则他依着之前的举意，成为了“穆给姆”（可长做礼拜的旅行者）。（《百合勒·拉伊格》第五册100页）

2、米纳营地的礼拜

阿卜杜拉·本·欧麦尔传述：我曾跟着先知、艾布拜克尔、欧麦尔和执政初期的奥斯曼，在住米纳期间两拜两拜的短礼。以后他（奥斯曼）恢复了全礼。伊布拉欣传述：我听阿布杜·拉赫曼·本·载德说：奥斯曼带着我们在米纳做了四拜。有人就把这件事告诉给了阿布杜拉·本·麦斯欧德，他听后就念了一句‘我们是来自安拉，也将回归于他。’他接着说：在米纳，我跟使者、艾布拜克尔和欧麦尔三人在礼拜时，都是把四拜缩短为两拜，但愿这四拜能赶得上那被接受的两拜，我就知足了！  

在《布哈里圣训集》的边注中说：艾布哈尼法主张，没有举意留驻15日则须短做（礼拜）。伊本·艾比·谢白以被考证的传述系统而学说这种主张。（《布哈里圣训集》第一册147页）

عن عبد الله بن عمر قال صليت مع النبى صلى الله عليه وسلم بمنى ركعتين وأبى بكر وعمر ومع عثمان صدراًمن امارته، ثم أتمها . حدثنا ابراهيم قال سمعت عبد الرحمن بن زيد يقول صلى بنا عثمان بن عفان رضى الله عنه بمنى اربع ركعات ، فقيل فى ذلك لعبد الله بن مسعود فاسترجع فم قال صليت مع رسول الله صلى الله عليه وسلم بمنى ركعتين ،وصليت مع أبى بكر الصديق بمنى ركعتين ،وصليت مع عمر بن الخطاب بمنى ركعتين ،فليت حظى من اربع ركعات ركعتان متقلبتان . قال فى حاشية كتاب صحيح البخارى : وعند أبى حنيفة يقصر ما لم ينو الإقامة خمسة عشريوماً . وحكاه ابن أبى شيبة بسند صحيح

3、阿拉法特日的礼拜

在晌礼时间念一个宣礼辞和两个成拜辞，跟随伊玛目并礼和短做晌礼和脯礼，在阿拉法特不做昏礼和宵礼。（以下是教法依据）

 وهذا الجمع بين صلاتى الظهر والعصر لايصح إلا فى عرفات لمن كان محرماً,واشترط أبو حنيفة رحمه الله أيضاً وجود إمام الحج والإقتداء به , لكن الجمهور ومنهم الصاحبان لم يشترطوا هذا الشرط وهو الأظهر كما فى رد المحتار . ورأى الجمهور أيسر على الحاج  فقد يتعذر عليه المجئ إلى مسجد نمرة لشدة الزحام ولـهذا يمكنه أن يجمع بين الظهر والعصر معاً بنفسه فى موضع نزوله أو بجماعة مع من ينزل معه من الحجاج 

在晌礼和脯礼之间的并礼只针对为朝觐而受戒并在阿拉法特站驻者。艾布哈尼法（愿主慈悯他）设置朝觐伊玛目的存在和跟随他为条件，但是，包括两位同事（艾布·优素福和穆罕默德）在内的大众学者则没有把这个设置为条件，这是最明确的（如《菲戈合·沙米》所说）。  大众学者的主张对朝觐者来说是最容易的。的确，到尼姆莱清真寺礼拜是特别繁难的，因为人多、拥挤。所以，朝觐者可以自己在下榻的地方或者同与自己一起站驻的其他朝觐者集体并礼。（《哈奈菲新编律法》第486页）

مقدار الوقوف:عند الحنفية والحنابلة يجب الجمع بين الليل والنهار . فإن وقف نهاراً يلزمه البقاء إلى غروب الشمس ، فإن دفع قبل الغروب فعليه دم ، وحجه صحيح . وإن وقف ليلاً دون النهار فلاشىء عليه ، وحجه صحيح

留驻阿拉法特的时间：哈奈菲耶主张必须白日和夜间相聚。如果白日留驻了，则须留驻至太阳落山。太阳落山之前下到（穆兹代理法）则须放血（宰羊），但朝觐是有效的。如果只留驻了晚间而非白日，则没有关系，朝觐是有效的。《正副朝律法诠释》248页

4、穆兹代里法过夜的断法

哈奈菲耶主张过夜是被叮咛的圣行，黎明之后留驻是当然。艾布哈尼法和沙菲仪主张失撇留驻穆兹代理法的断法是：如果有故则无妨。在《录巴布注释》中说：穆兹代理法过夜直到黎明是被叮咛的圣行，黎明之后留驻是当然。如果放弃留驻穆兹代理法且夜间离开时，则须放血，因为放弃了瓦吉布；如果因为有故或者因年龄大小而身体弱、或者是女人害怕拥挤，则无妨。

《拜达意尔》：放弃按时留驻（穆兹代理法）的断法是：如果有故则无妨，因为有传述：安拉的使者（愿主福安）让其家属中的儒弱者先行，且并未责成以罚赎。如果失撇是无故的，则须放血，因为他无故放弃了当然（的仪式）。（《正副朝律法诠释》265页）

عند الحنفية : المبيت سنة مؤكدة , أما الوقوف بعد الفجر فواجب . حكم فوات الوقوف بمزدلفة عند أبى حنيفة والشافعى إن كان لعذر فلا شىء عليه .   قال فى شرح اللباب : البيتوتة بها سنة مؤكدة إلى الفجر , والوقوف بعد الفجر واجب , ولو ترك الوقوف بها فإن دفع ليلا فعليه دمٌ لتركه الواجب ,إلا إذا كان لعلة أو ضعف بنية من كبر أو صغر أو يكون امرأة تخاف الزحام فلا شىء عليه .   وفى البدائع : وأما حكم فواته عن وقته أنه إن كان لعذر فلا شىء عليه , لما روى أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قدَّم ضعفة أهله ,ولم يأمرهم بالكفارة . وإن كان فواته لغير عذر فعليه دم ,لأنه ترك الواجب من غير عذر

5、射石的断法和时段

射石的断法是当然，无故放弃则须用宰牲来弥补，这是大众的主张。

射“阿格拜”石的时间是：

1、贵重的时间，即太阳出照之后；2、允许的时间，即当日黎明起至日落。3、可以的时间：日落至次日黎明可以射石但连带嫌疑，无需罚赎。

（哈奈菲的主张）：黎明之后、太阳出照之前允许（射石），艾布哈尼法、马力克、伊斯哈格、伊本蒙兹尔、艾哈迈德的一种传述都主张此说。依据是：《布哈里》和《穆斯林》传述的圣训，萨利姆说：阿卜杜拉本欧麦尔（愿主喜悦他们）让其家属中的儒弱先行，尔后他们整夜留驻在穆兹代理法，尽情地纪念真主，然后在伊玛目留驻、返回以前他们都返回。他们当中有晨礼时间到来的人，有稍后到来的人，凡是他们一来就去射石。

伊本欧麦尔说：安拉的使者允许了那些人。由伊本安巴斯传述：宰牲日，安拉的使者将他同其家属一起差去米纳，尔后他们在黎明时分射了石（阿格拜）。艾哈迈德传（《正副朝律法诠释》271-272-273页）

哈奈菲耶主张：允许（射石）的时间在宰牲日的黎明时分即入，一直到太阳落山。太阳落山直到次日的黎明时分可以连带嫌疑而射石，但无需放血弥补。

如果推迟射石（阿格拜）直到晒干肉日（宰牲节第2、3日）也是可以的，但艾布哈尼法主张须要放血弥补。他的两位同事艾布优素福和穆罕默德有相反。随着第四日的太阳落山，还补（弥补）的时间也失去。（《正副朝律法诠释》280页）

(قول الحنفية) : يجوز بعد الفجر وقبل طلوع الشمس ، وبذلك قال أبوحنيفة ومالك وإسحاق وابن المنذر ورواية عن أحمد  ودليلهم: ما رواه البخارى ومسلم قال:قال سالم : (وكان عبد الله بن عمر رضى الله عنهما يقدم ضعفة أهله فيقفون عند المشعر الحرام بالمزدلفة بليل فيذكرون الله ما بدا لهم ، ثم يرجعون قبل أن يقف الإمام وقبل أن يدفع ، فمنهم من يقدم منى لصلاة الفجر ،ومنهم من يقدم بعد ذلك ، فإذا قدموا رموا الجمرة

وكان ابن عمر رضى الله عنهما يقول : أرخص فى أولئك رسول الله صلى الله عليه وسلم ).وعن ابن عباس رضى الله عنهما :  ( أن النبى صلى الله عليه وسلم بعث به مع أهله إلى منى يوم النحر ، فرموا الجمرة مع الفجر ) رواه أحمد  

عند الحنفية: يدخل وقت الجواز بطلوع فجر يوم النحر ، ويبقى إلى الغروب ، وما بعد الغروب إلى الفجر من اليوم التالى يجزئ الرمى مع الكراهة ،ولاشيء عليه.

فإن أخرالرمى إلى أيام التشريق ولياليه جاز ، وعليه دم عند أبى حنيفة، خلافاً لصاحبيه :أبى يوسف ومحمد .ويفوت وقت القضاء بغروب شمس يوم الرابع

6、第二天和第三天射石

أوقات الرمى:يبدأ الرمى فى اليوم الأول من طلوع فجر يوم النحر العاشر من ذى الحجة ، وينتهى بطلوع فجر يوم النحر الثانى ، والسنة أن يكون الرمى ما بين طلوع الشمس إلى الزوال ، ويجوز بلا كراهة ما بين الزوال إلى الغروب ، ويكره فى الليل

射石的时段：第一天射石从朝觐月的第十天宰牲节的黎明开始，至宰牲节第二日的黎明止。圣行是在太阳出照至太阳偏西时段射石。太阳偏西至落山时段可以射石且没有嫌疑，晚上射石属于嫌疑。

第二日从黎明开始射石直到第三日的黎明时段。圣行是太阳偏西至太阳落山时段射石。太阳偏西前和晚上射石属于嫌疑。

第三日从黎明开始至第四日的黎明。圣行是太阳偏西至太阳落山时段射石。太阳偏西前和晚上射石属于嫌疑（但无须罚赎）。《穆斯林》圣训集由贾比尔传述：先知（愿主福安之）在宰牲节上午时段进行了射石。

والرمى بعد الزوال فى اليوم الثانى والثالث سنة ، ويكره قبل الزوال إلا إذا أراد أن ينفر من منى ويتوجه إلى مكة وخشى شدة الزحام فله أن يرمى قبل الزوال

在第二日和第三日太阳偏西后射石是圣行，太阳偏西至前是嫌疑（但无须罚赎），除非朝觐者要离开米纳前往麦加，且害怕拥挤时可以再太阳偏西之前射石。（《哈奈菲律法》第494，496页）

赛俩目，传播和平的信使

《古兰经》曰：“他们与真主会面的那天，真主对他们的祝辞是：‘祝你们平安。’他已为他们预备了优厚的报酬。”（《同盟军章》：44）又说：“你告诉我的仆人们：叫他们说这句最优美的话。恶魔必定要离间他们，恶魔确是人类的明敌。”（《夜行章》：53）

“赛俩目”意为和平、平安，属于真主的99个尊名之一。穆斯林用它来相互问候、祝福，基本祝辞是“安赛俩目-阿莱酷木”，意为：愿真主的平安降临于你。互道赛俩目的主要意义在于祝福对方，祈求真主将平安、仁慈和吉庆降临人间，让世人蒙获真主的恩赐、得享安宁。清高的真主说：“有人以祝词祝贺你们的时候，你们当以更好的祝词祝贺他，或以同样的祝词回答他。真主确是监察万物的。”（《妇女章》：86）

查询更多朝觐资料请访问：

http://www.muslimwww.com 穆斯林在线

西宁市水城门清真寺马跃祥  整理

电话：[phone]

爱伊生活是穆斯林在线网站旗下平台，致力于弘扬伊斯兰文化，传承爱国爱教的穆斯林精神。伊斯兰不仅是一种宗教信仰，而且还是一种健全生活方式。我们旨在宣传伊斯兰正能量，不忘初心，砥砺前行，营造一个和谐的网络家园。