其他

讲真:“双鸭山大学”到底是不是神翻译?(附威氏拼音对照表)

2017-06-26 翻译教学与研究

这两天随着各地高考录取线和状元出炉,一所神秘的“双鸭山大学”成功吸引了网友的注意,“校徽”的画风也很诡异↓


(校徽设计来自网络)


据一份文件(《双鸭山市2011年政府工作报告》)显示,黑龙江省东北部双鸭山市确实启动过创办“双鸭山大学”的计划,但后来因为种种原因,目前仍未落实↓



但此处说的跟黑龙江并没有关系,而是对Sun Yat-sen University的“神翻译”。Sun Yat-sen University是什么呢?原来是白云山这边、珠江那边的中山大学,音译是“孙逸仙大学”。


从翻译上来讲,“双鸭山大学”简直是有一个经典的“常凯申”式神翻译!


连中山大学也发官微表示:“可能读了个假大学”。



据说,这一“神翻译”来自网友挖出的下面这张截图↓


▲“双鸭山大学”神翻译出处


不过,你说它是“神翻译”,但人家作者并不这么认为,于是,自称该截图原书作者的“云湖浪子YZ25T”在微信号“火车开往西伯利亚”上发布了《关于神翻译“双鸭山大学(Sun Yat-sen University)的出处声明》,称截图出处正是他出版的游记《惊心动魄的17天——独自探秘印占中国藏南地区纪实》第57页的一段话。


▲自称是截图原书作者的“云湖浪子YZ25T”在微信公号上的声明


▲“双鸭山大学”出处全页


“云湖浪子YZ25T”还表示,其实“双鸭山大学”并非错译,而是在自己小圈子里已流传长达五年的一个梗。五年前他在广州坐地铁,路过“中大”站,方知道中山大学的英文名就是“Sun Yat-sen University”,但听报站音像“双鸭山大学”,于是他当时就在校内上发照片说:“原来中山大学的英文是...双鸭山大学…”



虽然作者在“澄清”声明中进行了解释,其在书中的身世也注明了“编造”,但作为正式出版物来讲,对既有固定说法的名称,在不做特殊标注或解释的情况下即随便翻译,是否妥当呢?或许这是这次“神翻译”现象值得思考的地方。尤其是,出版物是面向大众的,而非面向他身边的小圈子,绝大多数人并不了解其背后的梗,所以,很可能不是误译也就成了误译。


那么,为什么中山大学要翻译成Sun Yat-sen University呢?


这是因为中山大学的创办者孙中山先生(名文,字逸仙)名字的英文拼写方式采用了威妥玛拼音Sun Yat-sen,而不是汉语拼音 Sun Zhongshan,故中山大学英文名为Sun Yat-sen University。而Sun Yat-sen University回译成中文时,也必须要译成中山大学,因为这才是它的正式中文名称。


那么,威妥玛式拼音法是怎么回事呢?据中国人民大学教授孙宏介绍,威妥玛–翟理斯式拼音法始于1867年,系由英国人威妥玛(Thomas Francis Wade)编制。威妥玛于1871年任英国驻华公使,1883年回国。1888年起在剑桥大学任教。他以拉丁字母为汉字注音,创立威氏拼音法。此后翟理斯(H. A. Giles)予以修订完善,故合称WG威氏拼音法(Wade-Giles System)。威妥玛–翟理斯式拼音法问世之后,被广泛应用于汉语人名地名的英译,影响较大。


直到目前,威氏拼音法也并未完全消失。为保证历史的延续性,少量享誉海内外的商标至今仍旧使用威妥玛拼音法,例如:茅台Moutai,中华Chunghwa等等;某些历史名人的英文拼写方式也采用了威妥玛拼音,例如:毛泽东Mao Tse-tung,蒋介石ChiangKai-shek,宋庆龄Soong Ching-ling,宋美龄Soong May-Iing等等;有些使用威妥玛拼音的专有名词已被吸纳为英文的外来语,例如:功夫Kungfu、太极Taichi、易经I Ching、清明节Chingming Festival、宫保鸡丁Kungpao Chicken等等。


那么,到底什么时候该使用威式拼音?什么时候该使用汉语拼音?又该如何正确使用威氏拼音呢?


事实上,早在1979年6月15日联合国秘书处就发出关于用汉语拼音取代威氏拼音的正式通知,要求从即日起,联合国秘书处采用汉语拼音作为在各种拉丁字母文字中拼写中国人名和地名的标准。1982 年汉语拼音进而通过 ISO 国际标准组织认定,成为中文音译的世界标准。


作为中华人民共和国法定的拼音方案,汉语拼音是世界文献工作中拼写有关中国的专用名词和词语的国际标准,也是联合国明文规定用来拼写中国人名、地名和专用词语的国际标准。早在三十多年前,汉语拼音相对于威氏拼音的优势就已得到全世界的普遍认可,汉语拼音在中文音译领域的权威地位即已确立。也就是说,无论是在国内还是国际的正式的场合,都当然而且必须使用汉语拼音进行中国的姓名等专用名词的英文音译。


在此,为了防止小伙伴们创造“神翻译”,附上汉语拼音—威氏拼音对照表,注意收藏哦↓


Pinyin -- W-G

a -- a

ai -- ai

an -- an

ang -- ang

ao -- ao

ba -- pa

bai -- pai

ban -- pan

bang -- pang

bao -- pao

bei -- pei

ben -- pen

beng -- peng

bi -- pi

bian -- pien

biao -- piao

bie -- pieh

bin -- pin

bing -- ping

bo -- po

bu -- pu

ca -- ts'a

cai -- ts'ai

can -- ts'an

cang -- ts'ang

cao -- ts'ao

ce -- ts'e

cen -- ts'en

ceng -- ts'eng

cha -- ch'a

chai -- ch'ai

chan -- ch'an

chang -- ch'ang

chao -- ch'ao

che -- ch'e

chen -- ch'en

cheng -- ch'eng

chi -- ch'ih

chong -- ch'ung

chou -- ch'ou

chu -- ch'u

chuai -- ch'uai

chuan -- ch'uan

chuang -- ch'uang

chui -- ch'ui

chun -- ch'un

chuo -- ch'o

ci -- tz'u

cong -- ts'ung

cou -- ts'ou

cu -- ts'u

cuan -- ts'uan

cui -- ts'ui

cun -- ts'un

cuo -- ts'o

da -- ta

dai -- tai

dan -- tan

dang -- tang

dao -- tao

de -- te

deng -- teng

di -- ti

dian -- tien

diao -- tiao

die -- tieh

ding -- ting

diu -- tiu

dong -- tung

dou -- tou

du -- tu

duan -- tuan

dui -- tui

dun -- tun

duo -- to

e -- o

en -- en

er -- erh

fa -- fa

fan -- fan

fang -- fang

fei -- fei

fen -- fen

feng -- feng

fo -- fo

fou -- fou

fu -- fu

ga -- ka

gai -- kai

gan -- kan

gang -- kang

gao -- kao

ge -- ko

gen -- ken

geng -- keng

gong -- kung

gou -- kou

gu -- ku

gua -- kua

guai -- kuai

guan -- kuan

guang -- kuang

gui -- kuei

gun -- kun

guo -- kuo

ha -- ha

hai -- hai

han -- han

hang -- hang

hao -- hao

he -- ho

hei -- hei

hen -- hen

heng -- heng

hong -- hung

hou -- hou

hu -- hu

hua -- hua

huai -- huai

huan -- huan

huang -- huang

hui -- hui

hun -- hun

huo -- huo

ji -- chi

jia -- chia

jian -- chien

jiang -- chiang

jiao -- chiao

jie -- chieh

jin -- chin

jing -- ching

jiong -- chiung

jiu -- chiu

ju -- chü

juan -- chüan

jue -- chüeh

jun -- chün

ka -- k'a

kai -- k'ai

kan -- k'an

kang -- k'ang

kao -- k'ao

ke -- k'o

ken -- k'en

keng -- k'eng

kong -- k'ung

kou -- k'ou

ku -- k'u

kua -- k'ua

kuai -- k'uai

kuan -- k'uan

kuang -- k'uang

kui -- k'uei

kun -- k'un

kuo -- k'uo

lü -- lü

la -- la

lai -- lai

lan -- lan

lang -- lang

lao -- lao

le -- le

lei -- lei

leng -- leng

li -- li

lian -- lien

liang -- liang

liao -- liao

lie -- lieh

lin -- lin

ling -- ling

liu -- liu

long -- lung

lou -- lou

lu -- lu

luan -- luan

luan -- lüan

lue -- lüeh

lun -- lun

luo -- lo

ma -- ma

mai -- mai

man -- man

mang -- mang

mao -- mao

mei -- mei

men -- men

meng -- meng

mi -- mi

mian -- mien

miao -- miao

mie -- mieh

min -- min

ming -- ming

miu -- miu

mo -- mo

mou -- mou

mu -- mu

nü -- nü

na -- na

nai -- nai

nan -- nan

nang -- nang

nao -- nao

nei -- nei

nen -- nen

neng -- neng

ni -- ni

nian -- nien

niang -- niang

niao -- niao

nie -- nieh

nin -- nin

ning -- ning

niu -- niu

nong -- nung

nou -- nou

nu -- nu

nuan -- nuan

nue -- nüeh

nuo -- no

ou -- ou

pa -- p'a

pai -- p'ai

pan -- p'an

pang -- p'ang

pao -- p'ao

pei -- p'ei

pen -- p'en

peng -- p'eng

pi -- p'i

pian -- p'ien

piao -- p'iao

pie -- p'ieh

pin -- p'in

ping -- p'ing

po -- p'o

pou -- p'ou

pu -- p'u

qi -- ch'i

qia -- ch'ia

qian -- ch'ien

qiang -- ch'iang

qiao -- ch'iao

qie -- ch'ieh

qin -- ch'in

qing -- ch'ing

qiong -- ch'iung

qiu -- ch'iu

qu -- ch'ü

quan -- ch'üan

que -- ch'üeh

qun -- ch'ün

ran -- jan

rang -- jang

rao -- jao

re -- je

ren -- jen

reng -- jeng

ri -- jih

rong -- jung

rou -- jou

ru -- ju

ruan -- juan

rui -- jui

run -- jun

ruo -- jo

sa -- sa

sai -- sai

san -- san

sang -- sang

sao -- sao

se -- se

sen -- sen

seng -- seng

sha -- sha

shai -- shai

shan -- shan

shang -- shang

shao -- shao

she -- she

shen -- shen

sheng -- sheng

shi -- shih

shou -- shou

shu -- shu

shua -- shua

shuai -- shuai

shuan -- shuan

shuang -- shuang

shui -- shui

shun -- shun

shuo -- shuo

si -- ssu

song -- sung

sou -- sou

su -- su

suan -- suan

sui -- sui

sun -- sun

suo -- so

ta -- t'a

tai -- t'ai

tan -- t'an

tang -- t'ang

tao -- t'ao

te -- t'e

teng -- t'eng

ti -- t'i

tian -- t'ien

tiao -- t'iao

tie -- t'ieh

ting -- t'ing

tong -- t'ung

tou -- t'ou

tu -- t'u

tuan -- t'uan

tui -- t'ui

tun -- t'un

tuo -- t'o

wa -- wa

wai -- wai

wan -- wan

wang -- wang

wei -- wei

wen -- wen

weng -- weng

wo -- wo

wu -- wu

xi -- hsi

xia -- hsia

xian -- hsien

xiang -- hsiang

xiao -- hsiao

xie -- hsieh

xin -- hsin

xing -- hsing

xiong -- hsiung

xiu -- hsiu

xu -- hsü

xuan -- hsüan

xue -- hsüeh

xun -- hsün

ya -- ya

yai -- yai

yan -- yen

yang -- yang

yao -- yao

ye -- yeh

yi -- i

yin -- yin

ying -- ying

yo -- yo

yong -- yung

you -- yu

yu -- yü

yuan -- yüan

yue -- yüeh

yun -- yün

za -- tsa

zai -- tsai

zan -- tsan

zang -- tsang

zao -- tsao

ze -- tse

zei -- tsei

zen -- tsen

zeng -- tseng

zha -- cha

zhai -- chai

zhan -- chan

zhang -- chang

zhao -- chao

zhe -- che

zhen -- chen

zheng -- cheng

zhi -- chih

zhong -- chung

zhou -- chou

zhu -- chu

zhua -- chua

zhuai -- chuai

zhuan -- chuan

zhuang -- chuang

zhui -- chui

zhun – chun

zi -- tzu

zong -- tsung

zou -- tsou

zu -- tsu

zuan -- tsuan

zui -- tsui

zun -- tsun

zuo -- tso


想了解更多关于威氏拼音的小伙伴,不妨读一下中国人民大学外国语学院孙宏教授的这篇文章:名家 | 刘德华为何姓“Lau”?人大教授孙宏揭秘中文名英译规则


您可能也对以下帖子感兴趣

文章有问题?点此查看未经处理的缓存