བོད་ཡུལ་དུ་ཐོག་མར་སླེབས་པའི་པར་རྒྱག་མཁན།

汉语版

点击图片阅读

▼

回溯西藏摄影史首位按下快门的人。

༡༨༩༠ལོར་ལག་ཏུ་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་བཟུང་བའི་བོད་མི།

图均来自网络

参考文献：《Across Tibet》 维基百科

编译：普桑加

校对：刘时

དུས་རབས་༡༩པ་ནས་བཟུང་

བོད་ཡུལ་གྱི་པར་ལེན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་རིག་གཞུང་ལས་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་

བོད་ཡུལ་གྱི་ས་ཁུལ་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་

པར་ལེན་བརྩམས་ཆོས་ནང་མངོན་པ་དང་། 

ཐོ་འགོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན་

ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཡུལ་དུ་པར་བརྒྱབ་པའི་འདྲ་པར་ཐོག་མ་ནི་

༡༨༦༣ལོའི་ཟླ་༨པའི་ཚེས་༡༩ཉིན་

དབྱིན་ཇིའི་དམག་མི་ཧྥི་ལི་ཕུ་•ཧེན་རི་•ཨཻ་གེར་ཏོན་

བོད་ཡུལ་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་དུ་སོང་ནས་བརྒྱབ་པའི་

པར་ཡིན་ནའང་འདྲ་པར་དེ་མིང་གྲགས་ཅན་ཞིག་དུ་མ་གྱུར།

༡༨༦ལོར་ཧྥི་ལི་ཕུ་•ཧེན་རི་•ཨཻ་གེར་ཏོན་གྱིས་བོད་ཡུལ་མངའ་རིས་ནས་བླངས་པའི་བྲག་རྡོའི་ཟམ་པ།

༡༨༨༩ལོ་ནས་༡༨༩༠ལོའི་བར་

ཨོར་ལེའན་གྱི་རྒྱལ་སྲས་ཧེན་རི་དང་

གབ་རིལ་•བོན་ཝ་ལོཏ྄་གཉིས་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་བརྒལ་བ་དང་། 

བོད་ཡུལ་བྱང་ཐང་དང་བོད་ཡུལ་ཤར་རྒྱུད་དུ་བརྒྱབ་པའི་འདྲ་པར་ནི་

ཡོ་རོབ་པས་བོད་ཡུལ་ཐོག་མར་པར་དུ་བརྒྱབ་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། 

འདྲ་པར་དེ་དག་བར་བཅུག་རི་མོའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་

༡༨༩༡ལོར་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་༼བོད་ཡུལ་བརྒལ་བ༽་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ནང་

ཐོན་པ་དེ་ནི་བོད་ཡུལ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་

མཛེས་ལྗོངས་པར་བརྒྱབ་པའི་ཟིན་ཐོ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན།

༡༨༩༡ལོར་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་༼བོད་ཡུལ་བརྒལ་བ༽་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ། དཔེ་ཆའི་མདུན་ཤོག་ནི་ཨོར་ལེའན་གྱི་རྒྱལ་སྲས་ཧེན་རི་དང་གབ་རིལ་•བོན་ཝ་ལོཏ྄་གཉིས་ཡིན།

གབ་རིལ་•བོན་ཝ་ལོཏ྄་ཡིས་༼བོད་ཡུལ་བརྒལ་བ༽་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ནང་དུ་

“ང་ཚོ་འགྲོ་སའི་ས་ཆ་རུ་ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་སྐྱེས་ཡོད་པ་དང་། 

བྲག་རྡོའི་ཐོག་ཏུ་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གཙོར་བྱས་པའི་སྐུ་འདྲ་སོགས་ཀྱང་བརྐོས་ཡོད། 

ང་ཚོ་འགྲོ་སའི་བགྲོད་ལམ་ཀྱག་ཀྱོག་ཡིན་པས་

གྲོག་རོང་བརྒལ་ནས་མདུན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་

བདེ་ཐང་དང་རྒྱང་རིང་གི་གངས་རི་བརྒལ། 

ང་ཚོ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་དབྱིན་ཁྲེ་༡༦༠༠༠ཡོད་པའི་

གནས་སུ་ཡོད་ཀྱང་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་བྱེད་པ་དེ་འདྲའི་དཀའ་མོ་ཞིག་མིན་ལ།

རླུང་གི་མྱུར་ཚད་ཇེ་དལ་དུ་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་

མིག་མདུན་དུ་སྤྲིན་དཀར་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་དུ་འདུས། 

ཟླ་༣པའི་ཚེས་༢༨ཉིན་ནི་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་སྲིད་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་རེད…..”

ཅེས་བྲིས་འདུག

ཐོག་མར་འཕྲད་པའི་བོད་མི།

བོད་མི།

བོད་ཡུལ་གྱི་སྐྱ་དམག

བོད་སྡོད་ཨམ་བན།

སྦྲ་གུར།

བོད་མིས་ནོར་གནག་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་བཞིན་པ།

མེར་སྲོ་བཞིན་པའི་བོད་མི།

གུས་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་ལྕེ་བསྣར་བའི་བོད་མི།

གྲྭ་པ་སྣེ་ཤན་པ།

ཞབས་འབྲིང་པ།

མཆོད་རྟེན།

བོད་མི།

དངོས་ཟོག་བཀལ་བའི་ནོར་གནག

དགོན་པ།

ཁྱིམ་ཚང་།

བོད་མི།

གྲྭ་པ།

ཟློས་གར་ཚོགས་པ།

འབའ་ཐང་གི་སྲང་ལམ།

འབའ་ཐང་གི་གྲྭ་པ།

འབའ་ཐང་གི་བུད་མེད།

བྱིས་པ།

༡༩༠༠ལོར་ཨུ་རུ་སུའི་མགོན་པོ་སྐྱབས་ཚེ་དཔག་དང་ཨོབ་ཤེ་ནོར་ཛུ་ནོབ་གཉིས་

དཀའ་ངལ་རབ་དང་རིམ་པ་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་ལྷ་སར་འབྱོར། 

ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་དང་བསམ་ཡས་དགོན། 

བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་སོགས་ས་གནས་འབོར་ཆེན་ཞིག་པར་དུ་བརྒྱབ། 

༡༩༠༡ལོ་ནས་༡༩༠༣ལོའི་བར་དུ་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་འདྲ་པར་ལྔ་བཅུ་ལྷག་

ཨ་མེ་རི་ཀའི་ས་ཁམས་རིག་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་

ཉར་ཚགས་བྱས་ལ། 

ཁོང་གཉིས་ནི་ལྷ་སར་ཐོག་མར་ཕེབས་པའི་ཕྱི་གླིང་པར་ངོས་འཛིན་བྱས། 

ཁོང་གཉིས་ཀྱི་འདྲ་པར་ཁ་ཤས་༼རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁམས༽་ཞེས་པའི་

དུས་དེབ་ཀྱིས་༡༩༠༥ལོའི་ཟླ་༡པོར་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱས་ནས་པར་སྐྲུན་བྱས་པར་

མི་མང་བོས་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང་། 

དུས་དེ་ནས་བཟུང་འདྲ་པར་པར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་དུས་དེབ་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་གྱུར།

ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ།

བྱང་ངོས་ནས་མཐོང་བའི་ལྷ་ས།

འབྲས་སྤུངས་དགོན།

བསྟན་རྒྱས་གླིང་།

ཀུན་བདེ་གླིང་།

བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན།

དགའ་ལྡན་དགོན།

ལྷ་སའི་ནུབ་སྒོའི་མཆོད་རྟེན།

སེ་ར་དགོན།

བསམ་ཡས་དགོན།

ལྷ་སའི་སྐྱིད་ཆུ།

རྒྱལ་རྩེའི་ཡུལ་ལྗོངས།

ཕྱུགས་རའི་ནོར་གནག

བུད་མེད།

བོད་ལྭ་གོན་པའི་བུད་མེད།

༡༩༠༣ལོ་ནས་༡༩༠༤ལོའི་ཤིང་འབྲུག་ལོའི་དམག་འཁྲུག་གིས་

དབྱིན་ཇི་བ་མང་པོ་བོད་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པ་དང་། 

དམག་འཁྲུག་ལ་ཞུགས་པའི་དམག་དཔོན་མང་པོ་ཞིག་གིས་

པར་ཆས་ཁྱེར་ཡོང་སྟེ་བོད་ཡུལ་ནས་འདྲ་པར་འབོར་ཆེན་བརྒྱབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་

བོད་ཡུལ་གྱི་པར་ལེན་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཡང་ཇེ་མང་དུ་གྱུར། 

རི་བོ་ཇོ་མོ་གླང་མ་ནི་དབྱིན་ཇིའི་དམག་དཔོན་ཝི་ལླེམ་•ཧཻ་མན་གྱིས་

ཐོག་མར་པར་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ལ།

འདྲ་པར་དེའི་བོད་ཡུལ་ནི་གདོད་མ་དང་ལྷིང་འཇགས་ཤིག་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་མངོན།

༡༩༠༣ལོར་དབྱིན་ཇིའི་དམག་དཔུང་བོད་ཡུལ་དུ་རྒྱང་སྐྱོད་བྱེད་དུས་དམག་དཔོན་ཝི་ལླེམ་•ཧཻ་མན་གྱིས་བརྙན་མིག་ལས་མཐོང་བའི་ཇོ་མོ་གླང་མ།

བོད་མི་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན།

དམག་དཔོན་ཧཻ་མན་ཡི་རྗེས་རབས་པས་ཁོའི་གསོག་ཉར་དངོས་པོ་བཙོང་བཞིན་པ།

ཤིང་རྟ།

ཤིང་རྟ།

གྲྭ་པ།

ཇོ་མོ་གླང་མའི་མདུན་དུ་ཡོད་པའི་དབྱིན་ཇིའི་དམག་སྒར།

ཇོ་མོ་གླང་མའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་དབྱིན་ཇིའི་དམག་སྒར།

༡༩༠༤ལོའི་ཟླ་༧པའི་རྒྱལ་རྩེ།

དབྱིན་ཇིའི་སྒར་ས་ནས་མཐོང་བའི་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་པ།

༡༩༠༥ལོར་ཆོན་ཧྲའོ་ཆིང་ཆིང་སྲིད་གཞུང་གིས་

བོད་ཡུལ་དུ་མངགས་ནས་ཁོ་རང་ལོ་ངོ་གཉིས་ལྷག་གི་རིང་དུ་

བོད་ཡུལ་དུ་བསྡད་ནས་ལྷ་སའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་

འདྲ་པར་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱབ། 

༡༩༡༢ལོའི་ཟླ་༡༠པར་ཨ་མེ་རི་ཀའི་༼རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁམས༽་ཞེས་པའི་

དུས་དེབ་སྟེང་དུ་ཆོན་ཧྲའོ་ཆིང་གིས་པར་དུ་བརྒྱབ་པའི་

ལྷ་སའི་འདྲ་པར་༦༠ལྷག་བཀོད་ཡོད། 

འདི་ནི་ཀྲུང་གོ་བས་ཐོག་མར་བརྒྱབ་པའི་འདྲ་པར་ཡིན་པ་མ་ཟད།

འཛམ་གླིང་ལ་བོད་ཡུལ་གྱི་མཐོ་སྒང་གི་འཚོ་བའང་ངོ་སྤྲོད་བྱས།

ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ།

སེ་ར་དགོན།

རྡོ་བཟོ་བུད་མེད།

གུས་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་ལྕེ་བསྣར་བའི་བོད་མི།

ཤིང་པར་སྟེང་དུ་ཡི་གེ་འབྲི་བཞིན་པའི་བོད་མི།

པོ་ཏཱ་ལའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་ཕྱག་འཚལ་བཞིན་པའི་མཇལ་པ།

བུད་མེད།

གཟབ་ཆས་སྤྲས་པའི་བུད་མེད།

ལྕགས་པོ་རི་གསོ་རིག་གྲྭ་ཚང་གི་གྲྭ་པ་དང་སློབ་མ།

འཆམ་འབག་འཁྲབ་མཁན་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བཞིན་པ།

གར་འཆམ་འཁྲབ་མཁན་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བཞིན་པ།

ལྕགས་པོ་རི་གསོ་རིག་གྲྭ་ཚང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ་ཡོད་པའི་རྟ་པ།

པར་ལེན་ལག་རྩལ་ད་ལྟའི་བར་དུ་དར་ནས་

ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་འགོར་བ་དང་གསར་གཏོད་གལ་ཆེན་འདི་

མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་ལམ་རྟགས་རྡོ་རིང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར། 

སྣང་བརྙན་ནི་ཟིན་ཐོ་ཡིན་པ་མ་ཟད་

རྗེས་རབས་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་འཚོལ་ཞིབ་

བྱས་ཆོག་པའི་ཆེས་ཡང་དག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་དཔང་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།

ཀོ་གྲུ།

པར་བརྒྱག་པ་ནི་རང་གི་སྐད་རིགས་གཉིས་པ་དང་འདྲ་བར་མ་ཟད་

འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ལག་ཆ་ཞིག་ཏུའང་གྱུར། 

ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་མིག་རེ་བལྟས་ཚེ། 

སྙིང་སྟོབས་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་བོད་ཡུལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་མཁན་གྱི་

རྒན་རབས་པ་དག་གིས་ང་ཚོ་ལ་རྩ་ཆེ་བའི་སྣང་བརྙན་འདི་དག་ལེགས་སྐྱེས་སུ་ཕུལ། 

འདྲ་པར་རེ་རེ་ནི་སྤོས་ཤེལ་དང་འདྲ་བར་

འདས་ཟིན་པའི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ཚེ་སྲོག་གིས་

མེས་པོའི་འཚོ་བ་དང་འགྱུར་ལྡོག་མངོན་ཡོད། 

ལོ་རབས་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་རྗེས། 

སྔོན་ཆད་དང་བསྡུར་ན་ད་ལྟ་ཁྱབ་གདལ་དུ་གྱུར་བའི་

དམངས་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་ཀྱིས་

བོད་མི་དག་མཐོ་སྒང་དུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཐུབ་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱང་བདེན་དཔང་བྱས།

ལྷ་སའི་རི་བོ་དང་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ།

བར་སྐོར་གླིང་།

编译

普桑加  

迦入藏文编辑员、翻译员

出生于青海省尖扎县，从小对藏文化极为喜爱并其投入了太多的时间和精力。近几年来一直致力于对古今藏文化的研究和探索，对这一领域有了一定的理解和掌握，将来也会不断地探究与学习藏文化，会在此领域开拓出一片天地，为藏文化尽自己的微薄之力。现阶段研究生考试预备中。

学习交流微信:purSung-Kyap 

微博：PhurSungKyap

往期文章

可点击图片阅读

▼

ཧི་མ་ལ་ཡ་མཐའ་ཁུལ་གྱི་ཚོ་པ།

ཨར་ནོལ་ད྄•ཧཻམ྄་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རབས་སུམ་ཅུ་བར་པར་དུ་བླངས་པའི་བོད་ཡུལ།

བོད་ཡུལ་དུ་ཐོག་མར་སླེབས་པའི་ཨུ་རུ་སུའི་ནང་པའི་རྗེས་འཇུག་པ།

བོད་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པའི་ཉི་ཧོང་པ་ཐོག་མ། - ཁ་ཝ་གུ་ཆི•ཨེ་ཀཻ

【无常君】手工黑陶香插

点击图片进入小程序购买

▼

བོད་སྐད་ཀྱི་ཐད་སྦྲེལ། CHARU1607

客服微信：charuspace

未经作者允许请勿随意印刷转载 后果自负

合作及投稿微信：charuspace