波斯语图文|قوم ترکمن های ایران（伊朗土库曼人）
« تاریخ و فرهنگ ایران »
⚔🛡قوم ترکمن های ایرانی🛡⚔
تُرکَمَن‌ها یا ترکمان از اقوام ترک‌تبار آسیای میانه هستند که عمدتاً در ترکمنستان، شمال غرب افغانستان و شمال‌شرق ایران سکونت دارند. آنها به زبان ترکمنی از زبان‌های ترک‌تبار شاخه اغوز غربی سخن می‌گویند و بیشتر آنان مسلمان سنی و پیرو مذهب حنفی هستند.
ترکمن‌ها که در گذشته اُغوز یا غُز نیز نامیده می‌شدند، شاخه‌ای از ترکان آسیای میانه‌اند که از عهد قدیم در صحراها‌ی وسیع بخش سفلای رود سیحون و بین دریای آرال به زندگی کوچ‌نشینی روزگار می‌گذراندند. تا حدود قرن هفتم میلادی ترکمن‌ها جزئی از قوم بزرگ ترک بودند. در این سالها به دنبال اضمحلال امپراطوری گؤچ‌تؤرک‌ها (=کوچ‌تؤرک‌ها، ترک های کوچنده)، گروهی از ترکها که اغوز نامیده می‌شدند، از آنان جدا شده از ناحیهٔ ارخون به طرف آرال و سیردریا کوچ کردند.
ترکمنهای ایران بیشتر در جنوب شرقی دریای خزر و در ترکمن‌صحرا سکونت دارند. از لحاظ استانی، سکونتگاه‌های ایشان در استان‌های گلستان، خراسان (تربت جام) و خراسان شمالی پراکنده است. جمعیت ترکمنهای ایران به حدود دو میلیون نفر می‌رسد. از شهرهای مهم ترکمنان در ایران می‌توان بندر ترکمن و گنبد قابوس را نام برد.
در افغانستان نیز حدود یک میلیون ترکمن زندگی می‌کنند که از اقوام مهم این کشور بوده‌اند. ترکمنهای عراق که در شمال این کشور زندگی می‌کنند حدود دو میلیون نفر هستند که از بازماندگان ترکمنهای قدیم هستند و به علت دور افتادن از وطن اصلی (کشور ترکمنستان و ترکمن صحرای ایران) گویش آنها تفاوتهایی با ترکمنهای شرق خزر دارد و بیشتر به ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی نزدیک است.
波斯语由sajjad老师提供
延伸阅读