查看原文
其他

长阅读(10):卢克莱修《物性论》第三卷

石晨叶 古典乱炖 2023-10-15

我们接着读卢克莱修的《物性论》第三卷(一共六卷,还有三期,倒也不是这首诗非读不可,主要是我懒)。这一卷中,卢克莱修从世间万物的构成转向了人的肉体与灵魂。

一开始,卢克莱修又开始赞美祖师爷伊壁鸠鲁,自己也只能望其项背:

1.
omnia nos itidem habemus aurea dicta,
aurea, perpetua semper dignissima vita sunt.
- omnia: 【中性宾格复数】所有的
- nos: 【主格复数】我们
- itidem: 像这样
- aurea: aureus, aurea, aureum 金色的
- dicta: dictum, dicti n. 说的话,教导
- perpetua…dignissima vita: 最最值得永生不灭的

先贤的教诲让所有人都不因为迷茫而困惑和害怕。卢克莱修也觉得:

Totas video per inane res.
- per inane: 在虚空之中
- res: 【宾格复数】万事万物

谈到生死大事,卢克莱修批评说,世界众人都是口是心非:

2.
Nam quod saepe homines morbos magis timent
infamemque vitam quam Tartara leti
Et putant animi naturam sanguinis esse
- nam quod: 因为
- homines: 【主格复数】人类
- magis…quam: 更多(quam后面为被比较的对象)
- morbos: 【宾格复数】疾病
- infamem: 【阴性宾格单数】名声很臭的
- Tartara: Tartarum, Tartari n. 地狱、炼狱
- leti: letum, leti n. 死亡
- sanguinis: 【属格单数】血肉(属于血肉的,指灵魂的本质也是物质化有肉体的)
- esse: 是(不定式)

但是,他们只是想假装理性,骗取赞美,心底还是相信鬼神之说。

接着,卢克莱修把人的精神分为单纯的生命力(anima, animae f.)和有理性的灵魂(animus, animi n.),两者的关系:

3.
Nunc animus atque anima se tenent.
unam naturam habent et unius naturae sunt.
Sed caput regnat in corpore toto.
consilium nos animum mentemque vocamus.
Situs animi media regio pectoris est.
- se: 彼此
- caput: 【主格单数】头,头脑
- regnat: regno (第一变格法) 统治
- in: 之中,后面要加夺格的名词
- corpore: 【中性单数夺格】身体(名词)
- consilium: consilium, consilii n. 思维
- nos: 【主格复数】我们
- mentem: 【宾格单数】头脑(这里是说,一般生活中,我们将灵魂头脑称为思维
- situs: 所在的地点
- media regio: 【主格单数】中央区域
- pectoris: 【属格单数】胸膛

而有理性的animus也不是无形的,它同样有实体:

4.
Haec ratio est. Natura animi atque animae
corporea docet esse; ubi enim movet membra animus
tenetque ex somno corpus mutatque vultum.
- haec: 【阴性主格单数】这个
- ratio: 【阴性主格单数】原因
- corporei: corporeus, corporea, corporeum 肉体化的,有实体的
- ubi enim: 因此
- membra: membrum, membri n. 肢体
-  ex somno: 从睡梦中
- corpus: 【宾格单数】躯体
- vultum: 【宾格单数】脸色

正是因为灵魂有实体,才能左右我们肉体的行为,控制我们的感官。构成灵魂的原子有四类,前三类:

5.
haec enim quaedam ex moribundis movet aura
mixta vapore, vapor porro miscet aera secum;
- haec…quaedam…aura: 【主格单数】某一阵风(风元素)
- enim: 因为
- ex moribundis: 从死者身上
- mixta vapore: 【主格单数】混杂着热量的(热元素)
- vapor: 【主格单数】热元素
- porro: 接着,继续
- aera:【宾格单数】气元素
* miscet是什么意思?
- secum: 和自身一起

除了风、热、气这三种类型元素的原子,灵魂中还要有最重要的一味元素才能掌控人的身体:

6.
Quartam quoque igitur naturam debet
habere; habet non omnino nomen ullum;
Nihil neque mobilius neque tenerius exstat
- quartam: quartus, quarta, quartum 第四的
- igitur: 因此
- omnino: 完全地
- nomen: 【宾格中性单数】名字(名词)
- neque…neque…: 既不又不
- mobilius: 【主格中性单数形容词】更灵巧的
- tenerius: 【主格中性单数形容词】更轻盈的
- exstat: exsto (第一变位法) 存在

这个三味主要元素加最后一味神秘调理的配方,后来被尤塔尼恩教授(Professor Utonium)用来制作了飞天小女警。

既然灵魂也是由物质组成,卢克莱修也就需要进一步阐释一个显而易见的真相:

7.
Nunc videte. Nativi animantes et mortales
sunt animi animaeque leves. Haec putabitis.
- nativi: nativus, nativa, nativum 天然的
- animantes: 【主格复数】会存活着的
- mortales:【主格复数】会死的
- leves: 【主格阴性复数】轻盈的。
- haec: 这些(指这个道理)。

身体和灵魂本来就密不可分:

8.
Denique corporis atque animi vivata potestas
inter se valent vitamque soli servant;
Non sine corpore enim vitalis mutare motus
sola potest animi per se natura.
- denique: 最后
- corporis: 【属格单数】身体
- vivata potestas: 【主格单数】存活的能力
-  inter se: 在彼此之间
- valent: valeo, valere, valui, valiturum (第二变位法)壮大,成长
- soli: 这里指身体和灵魂。
- sine corpore: 没有身体的话
- enim: 因为
- vitales…motus: 【宾格复数】生命的运动
- per se: 凭借自己。

人死万事空,并没有往生与后世,面对死亡

9.
Quae mala nos iubet vitae tanta cupido?
Certe equidem finis vitae mortalibus adstat
Vitabis letum?
- quae mala…tanta cupido: 【主格单数】何等恶劣而巨大的贪念
- nos: 【宾格复数】我们
- certe equidem: 确实
- finis: 【主格单数】终结
- mortalibus: 【与格复数】会死的生物(这里指对会死的凡人来说
- adstat: asto/adsto (第一变位法) 存在
- vitabis: vito(第一变位法)避免
- letum: letum, leti n. 死亡


答案





1.  
omnia nos itidem habemus aurea dicta,
aurea, perpetua semper dignissima vita sunt.

像这样,我们拥有(他)所有的金色的教导
纯金的,永远是最最值得永生不灭的。
Totas video per inane res.
在虚空中,我看到了一切的万事万物
2.
Nam quod saepe homines morbos magis timent
infamemque vitam quam Tartara leti
Et putant animi naturam sanguinis esse

因为,人类常常畏惧疾病和名声不佳
的人生,胜过属于死亡的炼狱。
并且,他们认为灵魂的本质是属于血肉的(有形的)。
3.
Nunc animus atque anima se tenent.
unam naturam habent et unius naturae sunt.
Sed caput regnat in corpore toto.
consilium nos animum mentemque vocamus.
Situs animi media regio pectoris est.

现在,灵魂和活力掌握着彼此。
它们拥有同一种天性,并且属于同一种天性。
但是头脑在整个身体中统治着。
我们把灵魂和头脑叫做“思维”。
灵魂的归属地在胸膛的中央区域。
4.
Haec ratio est. Natura animi atque animae
corporea docet esse; ubi enim movet membra animus
tenetque ex somno corpus mutatque vultum.

这个是原因。灵魂和活力的本性
应当是有实体的:因此,灵魂移动肢体,
并且把身体从睡梦中抓走,并且改变人的脸色(因为情绪而变化)。
5.
haec enim quaedam ex moribundis movet aura
mixta vapore, vapor porro miscet aera secum;

因为某一阵混着热量的风从死者身上移动出来,
热量接着把气元素和自身混合。
6.
Quartam quoque igitur naturam debet
habere; habet non omnino nomen ullum;
Nihil neque mobilius neque tenerius exstat

因此,它也应当拥有第四种天性;
(这天性)全然不拥有(任何一种)名字;
没有什么更灵巧或更轻盈的东西存在。
7.
Nunc videte. Nativi animantes et mortales
sunt animi animaeque leves. Haec putabitis.

(你们)现在看。天然的灵魂和轻盈的活力
是会存活和死亡的。你们会认识到这些。
8.
Denique corporis atque animi vivata potestas
inter se valent vitamque soli servant;
Non sine corpore enim vitalis mutare motus
sola potest animi per se natura.

最后,肉体和灵魂存活的能力
在彼此之间壮大,并且只有它们(肉体和灵魂)能保住生命;
因为,没有了躯体,单单灵魂的天性自身不能够
改变生命的运动。
9.
Quae mala nos iubet vitae tanta cupido?
Certe equidem finis vitae mortalibus adstat
Vitabis letum?

何等对生命的巨大而恶劣的贪念命令着我们?
确实,对会死的凡人来说,生命的终结存在。
你会躲避死亡?


您可能也对以下帖子感兴趣

文章有问题?点此查看未经处理的缓存