查看原文
其他

罗马养猪手册

石晨叶 古典乱炖 2023-10-15

一个称职的罗马贵族,得会养猪。

“我们中有谁管理农场不养猪的?又有谁没听过我们父辈说,要是有人挂钩上的培根是从肉铺买的而不是自家农场产的,(真是)又懒又铺张。”【1】猪肉的自给自足是罗马人勤俭美德的具体体现,也是贵族风评的重要审核依据。


初入养猪圈的新人,选猪比相亲还难“首先要挑年龄合适的,其次要身材好的(也就是四肢敦实,除了蹄子和头),最好是纯色不带杂毛的。你们得看到,野猪不止有这些特性,它们两肩也特别发达。好的种猪可以通过他们的卖相、后代以及原产地来判断。”【2】科鲁迈拉(Columella)说,猪的身材得要“方,而不是长或圆”【3】。但“种猪(scrofa)体型最好非常长,让它配合上四肢,长得和我们对野猪的描述一样。”【4】

为了让新手不被坑,瓦罗贴心地提供了和猪贩子打交道的话术【5】:

买(猪)通常是这么(问的):“你能保证那些猪心智健全吗?(货源干净),可以拍下吗?不会被告被罚吗?它们也并非来自有病的猪群吧?”有的人还会加问猪有没有发过烧或拉过稀。

赫库兰尼姆古城跳跃小猪铜像


坐拥一群身心健康的猪后,安置问题就提上了日常。猪不难养,“无论多遥远,无论在哪一片乡间土地,这群猪都能安居乐业。它们在山间或平原都能放牧,最好是泥泞的而不是干燥的土地。”【6】 “在牧场上,给这帮畜生留的地要湿润,他们不光喜欢水,还喜欢泥…这是它们的放松方式,就和洗澡对人的作用一样。”【7】整日浸渍在阴湿的烂泥中是因为猪肉火气太大,“正因这一点,人们说,狼撞上了猪,会把它一直拽到水边,因为狼的牙受不了肉上的热度。”【8】

“(猪)不能和其他动物一样,一大群都被关在一起。猪舍必须以门廊(porticus)的样式建起来。”【9】母猪尤其需要隔断和私猪空间,否则容易流产。而每个隔间也不能建顶,养猪人清点的时候能看清,顺便看看“母猪是否躺在哪只小猪身上,压着了。”【10】

除了泥和猪窝,周围有没有树林也很重要。“这群畜生主要吃林间的坚果”【11】,因此,要是养猪的地方周围有个橡树林啥的,那猪的饲料也有着落了。单纯的坚果(glans)豆子(faba)大麦(hordeum)和其他作物,已经能给猪加上“沁人心脾的肉香”【12】。老普林尼也说过,和其他动物的单一味道相比,猪肉,有五十种不同口味【13】。

罗马小猪陶俑


要过上猪肉自由的生活,配种也很重要。“(猪)一年两产,孕期四个月,产仔数量可达二十只之巨,但它们无法养活如此多(的猪崽)。”【14】“母猪不足周岁时不得受孕;最好是等到二十个月,那它分娩时正好两周岁。一旦开始,它们据说能生到七岁整。”【15】而老普林尼则压榨得更狠,“(交配)八个月大就开始,有的地方甚至是四个月,一直到八岁”【16】。同猪不同命。

公猪的花期则更短。“从一周岁开始,它们就适合配种了,能工作到四岁:尽管它们在六个月时就能让母猪受孕。”【17】“野猪八个月开始配种,持续一直这么精力充沛到三岁,之后它就大不如前了,直到它最后去见杀猪的。”【18】而春秋两季也是阉猪的好时节,阉割的方法也有两种,参见瓦罗《论农业》第7卷第11章第1-2节

配种的时间也要把握妥当。 “冬天出生的猪养(不肥),因为天冷,母猪由于奶水不足也会嫌弃它们,因为它的乳头被小猪牙齿咬伤了。”【19】“冬至前后十天出生的(小猪),生来就有牙”【20】。最合适的时间大概是二月初到春分,罗马人称之为“从西风起到春分”的这段时间【21】,这样猪就能在夏天出生。 “在幼崽育养中(又称porculatio),允许崽子和母亲一起呆两个月,之后,一旦它能独立进食,就把它们拆散。”【22】

公元79年火山喷发中壮烈牺牲的小猪复刻


小猪们很多不能在农场主家终老。“城市边的人必定会把乳猪换钱:因为如此母亲就无需被抚育的操劳拖累,很快就能受孕再生一胎。这样,她一年就能生两次。”【23】而小猪的尾巴也值得注意,“向右螺旋的比向左螺旋的”更容易被神接受为祭品。【24】

罗马帝国物产丰富,素有“肥猪赛大象”的传统。早在共和国时期,意大利北部的凯尔特人地盘上,“春天,母猪老是长那么肥,以至于都没法把自己支撑站立起来,也不能前进一步。因此,要是谁想要拉它出去,得放在推车上”。西班牙献上的猪排,两根肋骨的肉就重达二十三罗马磅(合7.5公斤)。而在希腊伯罗奔尼撒半岛和威尼斯附近都流传着同一个故事,一头母猪太肥了,以至于鼩鼱在它身上咬了个洞,筑了个窝生崽【25】。

埃涅阿斯携子看猪浮雕


猪一般可以活到15-20岁,只是“人们认为瞎了一只眼的猪活不长”【26】。猪吃五谷杂粮,没有不得病的。要是恶心呕吐,“有治疗功效的象牙粉需与细盐和碾得极碎的豆子混合,在它们前往牧场之前空腹服下。”【27】如果一群猪犯了病,伙食标准就下降了,群体隔离,先没水没吃的饿一天,之后把蛇瓜捣成汁喂给它们,等脏东西排尽了,病就好了。

要是猪头歪歪扭扭,猪毛下面有血,甚至一声不吭就晕倒了,那可能是发烧了。在猪倒下之前“一定要注意它们的头是哪一侧倾斜,好让我们能在另一侧的耳朵放血。同样,我们也能击打尾部以下,距离臀部两指宽处的血管,这一部位的血管足够粗壮,但应当用葡萄藤鞭打,之后,因挨抽而肿胀(的血管)用刀切开。”【28】

罗马城广场上的肥猪浮雕

图片来源:http://www.eveandersson.com/photo-display/large/italy/rome-roman-forum-palatine-hill-area-aemilia-basilica-plutei-of-trajan-pig.html



猪的防盗保值属性也很强。“众所周知,被盗贼掳走的猪能认出养猪人的声音,有船在水中贴向一侧时,它会躲到另一侧。猪群首领甚至学会了去广场上的市场以及找不同人家。”【29】一只称职的猪,可以应对水路双重偷窃的威胁,而且可以一站式把自己卖了。

哪怕猪丢了,罗马人也有祖传的寻猪方法,发明这个手段的,是罗马王制时代著名的占卜师阿图斯·纳威乌斯(Attus Navius)【30】:

他还是孩子的时候,因为穷,所以放猪为生。其中一头丢了,据说他起誓,要是找着了,就把(自己)葡萄园里最大的那串葡萄献给神;如此,猪找到了,据说他站在葡萄园中向南观瞧,因为他已把葡萄园分为了(东南西北)四块,其他三块中,飞鸟给的兆头不好,剩下的第四块,又被分成不同区域,正如我们见到的记载那样,他果然找到了一串奇大无比的葡萄。

都穷到做猪倌了,为什么家里还有葡萄园。

马赛克上拱松露的猪




注1《论农事》2.4.3:Quis enim fundum colit nostrum, quin sues habeat, et qui non audierit patres nostros dicere ignavum et sumptuosum esse, qui succidiam in carnario suspenderit potius ab laniario quam e domestico fundo?
注2《论农事》2.4.3: eligere oportet primum bona aetate, secundo bona forma (ea est cum amplitudine membrorum, praeterquam pedibus capite), unicoloris potius quam varias. Cum haec eadem ut habeant verres videndum, tum utique sint cervicibus amplis. Boni seminis sues animadvertuntur a facie et progenie et regione caeli.
注3《论农业》7.9.1:qui quadrati potius quam longi aut rotundi sint.
注4《论农业》7.9.2:Scrofae probantur longissimi status, et ut sint reliquis membris similes descriptis verribus.
注5《论农事》2.4.3: Emi solent sic: "illasce sues sanas esse habereque recte licere noxisque praestari neque de pecore morboso esse spondesne?" Quidam adiciunt perfunctas esse a febri et a foria.
注6《论农业》7.9.6:Omnem porro situm ruris pecus hoc usurpat.
注7《论农事》2.4.5-8:In pastu locus huic pecori aptus uliginosus, quod delectatur non solum aqua sed etiam luto…quae enim illorum requies, ut lavatio hominis.
注8《论农事》2.4.5:Itaque ob eam rem aiunt lupos, cum sint nancti sues, trahere usque ad aquam, quod dentes fervorem carnis ferre nequeant.
注9《论农业》7.9.9:Nec ut ceteri greges universi claudi debent, sed per porticus harae faciendae sunt.
注10《论农业》7.9.9:Si quem decumbens mater oppresserit.
注11《论农事》2.4.6:Hoc pecus alitur maxime glande.
注12《论农事》2.4.6:carnis iucundum saporem.
注13 老普林尼《自然史》8.84
注14 老普林尼《自然史》8.84:Partus bis anno, tempus utero quattuor mensum, numerus fecunditati ad vicenos, sed educare nequeunt tam multos.
注15《论农事》2.4.7:Neque minores admittendae quam anniculae; melius viginti menses expectare, ut bimae pariant. Cum coeperunt, id facere dicuntur usque ad septimum annum recte.
注16 老普林尼《自然史》8.84:aetas octavo mense, quibusdam in locis etiam quarto, usque ad octavum annum.
注17《论农业》7.9.2:Ab annicula aetate commode progenerant, dum quadrimatum agant: possunt tamen etiam semestres implere feminam.
注18《论农事》2.4.8:Verris octo mensum incipit salire, permanet ut id recte facere possit ad trimum, deinde it retro, quaad pervenit ad lanium.
注19《论农事》2.4.13:Porci, qui nati hieme, fiunt propter frigora et quod matres aspernantur propter exiguitatem lactis, quod dentibus sauciantur propterea mammae.
注20 老普林尼《自然史》8.84:Diebus X circa brumam statim dentatos nasci.
注21 老普林尼《自然史》8.84:a favonio ad aequinoctium vernum.
注22《论农事》2.4.13:In nutricatu, quam porculationem appellant, binis mensibus porcos sinunt cum matribus; secundo, cum iam pasci possunt, secernunt.
注23《论农业》7.9.4:Nam suburbanis lactens porcus aere mutandus est: sic enim mater non educando labore subtrahitur, celeribusque iterum conceptum partum edet. Idque bis anno faciet.
注24 老普林尼《自然史》8.84:in dexterum quam in laevum detorta.
注25《论农事》2.4.11-12:Vere sus usque adeo pinguitudine crescere solet, ut se ipsa stans sustinere non possit neque progredi usquam. Itaque eas siquis quo traicere volt, in plaustrum imponit.
注26 老普林尼《自然史》8.84:Suem oculo amisso putant cito extingui.
注27《论农业》7.9.4:Nauseantibus quoque salutaris habetur eburnea scobis sali fricto et fabae minute fresae commixta, ieiunisque prius quam in pascua prodeant obiecta.
注28《论农业》7.9.1-2:Earum notanda sunt căpița, quam in partem proclinent, ut ex diversa parte de auricula sanguinem mittamus. Item sub cauda duobus digitis a clunibus intermissis venam feriamus, quae est in eo loco satis ampla, camque sarmento prius oportet verberari, deinde ab ictu virgae tumentum ferro rescindi.
注29 老普林尼《自然史》8.84:Compertum agnitam vocem suarii furto abactis, mersoque navigio inclinatione lateris unius remeasse. Quin et duces in urbe forum nundinarium domosque petere discunt
注30 西塞罗《论预言》1.31:qui cum propter paupertatem sues puer pasceret, una ex iis amissa vovisse dicitur, si recuperasset, uvam se deo daturum, quae maxima esset in vinea; itaque sue inventa ad meridiem spectans in vinea media dicitur constitisse, cumque in quattuor partis vineam divisisset trisque partis aves abdixissent, quarta parte, quae erat reliqua, in regiones distributa, mirabili magnitudine uvam, ut scriptum videmus, invenit.


您可能也对以下帖子感兴趣

文章有问题?点此查看未经处理的缓存